Na samo 130 kilometara od glavnog grada Srbije, Beograda, 60 kilometara od Šapca i Valjeva i na 30 kilometara od Loznice nalazi se opština Krupanj, varošica okružena netaknutom prirodom, planinama Jagodnja, Boranja i Sokolskim planinama, ali i mesto na kom se čuva i neguje srpska istorija i tradicija. Prilazeći Krupnju uživaćete u pogledu na prirodno bogatstvo ali i pratićete tok reke Likodre, jedne od pet reka koje protiču kroz ovu opštinu.
U samom centru Krupnja, reke Bogoštica, Kržava i Likodra sastaju se u jednu čineći čuveni „Megdan Krupnja“, a brojni mostovi koji se nalaze nad ovim rekama omiljeno su mesto meštana, ali i zaljubljenih parova. U centru, takođe, postoji šetalište duž kog se nalaze objekti iz perioda 19. i 20. veka koji ovom mestu daju posebnu lepotu.
– Sa leve strane šetališta nalazi se stara i nova crkva „Vaznesenja Gospodnjeg“ sa kosturnicom, dok se sa desne nalazi objekat u Krupnju poznat kao Stara apoteka, koja datira iz perioda prelaska iz 19. u 20 vek – objašnjava direktor Turističko – sportske organizacije opštine Krupanj (TSOOK) Mladen Stefanović.
Stara crkva sagrađena je sredinom 19. veka, 1837. godine, kada je knez Miloš Obrenović proterao Turke iz ovih krajeva, a Rađevinu i Jadar priključio Kneževini Srbiji. Pored male, u istom dvorištu, nalazi se i velika crkva „Vaznesenja Gospodnjeg“ koja je sagrađena krajem 20 – tih i početkom 30 – tih godina 20. veka po nalogu tadašnjeg kralja Aleksandra Karađorđevića u čast stradalih vojnika u bitci na Mačkovom kamenu.
– Ova crkva i Stara apoteka preživele su nemačku kaznenu ekspediciju, odnosno spaljivanje Krupnja 1941. godine, a granata koja je ispaljena na bogomolju zaglavila se u oltaru i nikada nije eksplodirala – objašnjava Stefanović. U kripti nove crkve nalazi se manji broj moštiju pohranjenih srpskih vojnika sa Mačkovog kamena, ali i voštana figura vojnika toga doba sa puškom.
– Kriptu je nekoliko meseci pre ubistva u Marseju, 1934. godine, posetio i sam kralj Aleksandar Karađorđević koji je tom prilikom darovao dva venca koji se i danas nalaze u kosturnici – kaže naš sagovornik.
Staru apoteku, koja se nalazi sa desne strane šetališta a pored zgrade Opštine Krupanj, podigli su Aca i Pera Despić 1900. godine. Oni su bili rudarski zakupci poreklom iz Sarajeva, a kuću su sagradili po uzoru na nemački stil, odnosno kombinacija grede i opeke.
– Ovaj objekat predstavlja najstariju sačuvanu kuću u Krupnju i sticajem okolnosti preživela je oba Svetska rata – kaže Stefanović.
U vreme Drugog svetskog rata u ovom objektu Nemac Franc Ciglers je sa ćerkom držao apoteku, pa odatle i potiče naziv Stara apoteka. Tokom godina menjala je svoju namenu, prvo apoteka, pa biblioteka i sada je stambeni objekat koji je pod zaštitom države i Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Nedaleko od šetališta nalazi se i muzej „Staro zdanje“ u kome možete videti bogatu ponudu eksponata, ali i ručati sa porodicom i prijateljima, baš kao u vreme sa početka 20. veka.
– S obzirom na to da je otac Aleksandar Đurđev sakupio sve artefakte iz perioda paleolita, neolita pa sve do današnjih dana, na ovom mestu najbolje možete naučiti nešto o istoriji Krupnja – započinje Stefanović priču o muzeju.
Svaki kutak ovog muzeja ispunjen je nekim komadom nameštaja ili predmeta iz prošlosti ovog mesta. Tako u jednom ćošku mogu se videti voštane figure obučene u narodnu nošnju, karakterističnu za Rađevinu, devojačka sprema, vojnika iz perioda Prvog svetskog rata, kancelariju prvog predsednika opštine, enterijer jedne gradske porodice, sobu i odeću kraljice Drage Obrenović, kralja Milan Obrenović i Petra Karađorđevića, dok u ostalim kutcima možete videti veliki broj eksponata vezanih za prvu apoteku, bolnicu, školu, ali i iz vremena spaljivanja Soko Grada. U ovom muzeju upoznaćete se i sa svim znamenitim ljudima koji su iz Krupnja ili su na neki način doprineli u razvoju ove opštine.
Ispod muzeja nalazi se i Biblioteka „Politika“ koju je istoimeni list podigigao kao svoju zadužbinu i u znak zahvalnosti svim meštanima. U ovom objektu pored biblioteke nalazi se i Turističko – sportska organizacija, bioskopska dvorana i galerija.
Za sve ovo što smo naveli, ali i ono o čemu smo do sada pisali u prethodnim tekstovima, biće vam potrebno više od jednog dana. U samom centru Krupnja, nedaleko od šetališta i muzeja nalazi se hotel Grand, okružen sa više parkova koji će zasigurno ispuniti sva vaša očekivanja.
Lj.Marković
